پژوهش حاضر با هدف مطالعه تنوع سبد درآمدی در دانشگاه های دولتی ایران به منظور بهبود ثبات و انعطاف پذیری به منابع مالی انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و بر حسب گردآوری داده ها از نوع همبستگی بود. قلمرو مکانی پژوهش دانشگاه های دولتی جامع و صنعتی سطح یک و دو و قلمرو زمانی آن از سال 1392 تا سال 1397 بود. داده های تابلویی با بهره گیری از گزارش رسمی سازمان برنامه و بودجه کشور، بانک مرکزی و موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گردآوری و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار EVeiws و مدل رگرسیون اثرهای ثابت استفاده شد. یافته ها نشان داد که شاخص تنوع درآمدی رابطه معکوس و معناداری با تغییرات درآمد سرانه دانشگاه دارد. از سویی، مدل معیار وابستگی به شهریه با تغییرات درآمد سرانه دانشگاه رابطه معنادار و مستقیم دارد. بررسی یافته های به دست آمده از آزمون فرضیه در دانشگاه های منتخب نشان داد در شرایطی که آموزش عالی ایران همسو با آموزش عالی جهان در سال های اخیر با افزایش هزینه های آموزشی و ناپایداری های اقتصادی روبه رو بوده و بودجه عمومی دولت نیز نتوانسته است پوشش مناسبی برای هزینه های دانشگاهی باشد، دانشگاه های ایرانی در تنوع سبد درآمدی ضعف جدی دارند و به شدت به درآمدهای حاصل از شهریه وابسته هستند. این همه در شرایطی است که ناپایداری های پیش رو و افزایش هزینه های دولت سبب شده است تا دولت دانشگاه را به سوی کسب درآمد از منابع دیگر سوق دهد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی الزامات تامین و تنوع بخشی منابع مالی دانشگاه های دولتی به روش توصیفی- پیمایشی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش 157 نفر از صاحب نظران آموزش عالی و دست اندرکاران دانشگاه های دولتی بودند که 112 نفر از آنها به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 78 گویه بود. روایی محتوایی پرسشنامه توسط صاحب نظران و روایی سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی سنجیده شد. میزان پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ 0.97 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (t تک نمونه ای و آزمون فریدمن) استفاده شد. یافته ها نشان داد که از دیدگاه پاسخ دهندگان، برای تامین و تنوع بخشی منابع مالی دانشگاه های دولتی، تمامی الزامات از اهمیت بالا برخوردارند. همچنین نتایج نشان داد در سطح کلان، الزامات سیاست گذاری- راهبردی دارای بیشترین اهمیت و الزامات مالی- اقتصادی دارای کمترین اهمیت هستند. در سطح خرد نیز الزامات انگیزشی و الزامات ساختاری به ترتیب از بیشترین و کمترین اهمیت برخوردارند. با عنایت به اینکه الزامات تدوین شده، از پیش بایست های تامین و تنوع بخشی مالی دانشگاه ها است، مسوولان و دست اندرکاران دانشگاهی باید در برنامه ریزی های خود برای کسب درآمد، آنها را مطمح نظر قرار دهند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهای تنوع بخشی به تامین منابع مالی در سیستم های آموزشی انجام شد. رویکرد پژوهش، کیفی و روش آن، مرور سیستماتیک از نوع تلفیقی بود. جامعه آماری پژوهش شامل پژوهش ها و مطالعات انجام شده داخلی و خارجی در بازه زمانی 1388 تا 1400 و 2010 تا 2022 در حوزه راهکارهای تنوع بخشی به تامین منابع مالی در سیستم های آموزشی بود که با کلیدواژه های مشخص و در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی مانند پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعات نشریات کشور(مگیران)، مرجع دانش(سیویلیکا)، پایگاه گنج و موتور جستجوی علمی فارسی (علم نت) و پایگاه های خارجیIJET ، وGoogle scholar ،Eric ،Scopus ،Science direct به جمع آوری آن ها پرداخته شد که جمعاً 138 مطالعه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. از میان این مطالعات پس از چندین مرحله غربالگری به ترتیب براساس بررسی عنوان، چکیده و محتوای پژوهش، 20 واحد مطالعاتی انتخاب و بررسی شد. جهت تحلیل داده های پژوهش نیز از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. نتایج به دست آمده ابتدا در مرحله کدگذاری باز نشان داد؛ جهت تنوع بخشی به منابع درآمدی در سیستم آموزشی از 20 راهکار استفاده شده که براساس نتایج کدگذاری محوری و انتخابی می توان آن ها را در چهار مقوله اصلی؛ تامین مالی از طریق دولت، تامین مالی از طریق مردم، تامین مالی از طریق درآمدزایی و تامین مالی از طریق فعالیت های بین المللی طبقه بندی نمود. بر این اساس، راهکارهای تنوع بخشی به تامین منابع مالی در سیستم های آموزشی از نظر اسناد مرتبط با سؤال پژوهش در 4 مقوله اصلی مذکور جای گذاری گردیدند.

همواره تاثیر تنوع کسب وکار شرکت بر عملکرد موضوع بحث برانگیزی بوده است. مدل های کلی تاثیر تنوع بر عملکرد به سه گروه کلی دسته بندی می شوند: مدل های ایجاد ارزش، مدل های U معکوس و مدل های کاهش ارزش. تحقیقات مربوط به تاثیر استراتژی تنوع بر عملکرد هنوز به بلوغ نرسیده است، زیرا محققان در این زمینه اجماع نظر ندارند و به نتایج قابل تعبیر و پایداری دست نیافته اند، به ویژه اینکه تنوع بخشی پرتفوی شرکت های هلدینگ ایرانی تاکنون بررسی نشده است. در این پژوهش ما به بررسی تاثیر تنوع سبد کسب وکار بر عملکرد مالی و ریسک شرکت هلدینگ پرداخته ایم. بدین منظور 37 شرکت هلدینگ سهامی عام فعال در بورس اوراق بهادار تهران را طی سال های 1390 تا 1394 (5 سال) بررسی کردیم. روش استفاده شده، رگرسیون چندگانه داده های تابلویی است. برای بررسی اعتبار مدل و آزمون فرضیه ها، به ترتیب آزمون F و آزمون t در نرم افزار ایویوز 9 اجرا شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد در سطح اطمینان 95 درصد، تنوع سبد کسب وکار هلدینگ رابطه مستقیمی با بازده دارایی ها برقرار کرده است، اما تنوع رابطه خطی معناداری با انحراف بازده سهام ندارد.

هدف: راهبرد رشدِ تنوع بخشی یکی از راهبرد های سطح شرکت است. در مدیریت راهبردی، تصمیم گیری درباره جهت، نوع و نحوه رشد بنگاه، به تجزیه و تحلیل تأثیرات ایجاد شده بر تغییرات عملکرد مالی نیاز دارد. تأثیر تنوع بر عملکرد مالی بنگاه های اقتصادی همچنان موضوع مناقشه برانگیزی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر تنوع بخشی سبد کسب وکار بر عملکرد مالی است. روش: در پژوهش حاضر به بررسی 37 شرکت مادر پذیرفته شده در بورس طی 5 سال پرداخته ایم و با استفاده از رگرسیون داده تابلویی، رابطه غیرخطی بین شاخص هرفیندال به عنوان شاخص تنوع و بازده دارایی ها به عنوان شاخص عملکرد را تحلیل کرده ایم. از متغیرهای اندازه، رشد شرکت و بدهی، به عنوان متغیرهای کنترل استفاده شده است. یافته ها: آماره F مدل و ضریب تعیین مدل به ترتیب مقادیر مناسب 000000/0 و 889855/0 را به دست آورده اند و بر اساس آماره t بین تنوع و بازده دارایی ها رابطه شایان توجهی وجود دارد. نتیجه گیری: شواهد به دست آمده حاکی از آن است که رابطه بین تنوع بخشی و عملکرد غیرخطی است و تنوع باعث می شود ارزش و کاهش عملکرد تخریب شود.

هدف: بررسی ادبیات مرتبط با مدیریت سود، بیانگر تلاش محققین در فهم این مطلب است که چرا مدیران به دنبال دستکاری سود هستند، چگونه سود را مدیریت می کنند و تبعات اینگونه رفتار چیست. پاسخ به این سوالات، بخش اعظمی از تحقیقات تجربی را در حوزه گزارش گری مالی به خود اختصاص داده است. یکی از عوامل مهمی که بر مدیریت سود تاثیر گذار است، می تواند راهبرد تنوع بخشی باشد. لذا هدف از این مقاله این است که بررسی کند آیا راهبرد تنوع بخشی محیط مطلوبی برای مدیریت سود فراهم می کند یا اینکه این پدیده را کاهش می دهد. روش: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت از نوع همبستگی است. در این پژوهش با استفاده از نمونه آماری شامل 97 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دورهی 1387 تا 1395 و با ایجاد تمایز صریح بین تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی، برای بررسی تاثیر راهبرد تنوع بخشی بر مدیریت سود، مدل رگرسیون چند متغیره براساس داده های تابلویی تحلیل شده است. در این پژوهش برای سنجش مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری از مدل تعدیل شده جونز استفاده شده است. یافته ها: یافته های این تحقیق نشان می دهد که تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی به تنهایی تاثیر معناداری بر مدیریت سود ندارند اما ترکیبی از تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی این پدیده را کاهش می دهد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش شواهدی را در حمایت از تئوری کاهش ریسک و تئوری پرتفولیو نشان می دهد زیرا این تئوری ها ارتباطی منفی بین مدیریت سود و راهبرد تنوع بخشی استدلال می کنند. دانش افزایی: از آنجا که برای بررسی ارتباط بین راهبرد تنوع بخشی و مدیریت سود تمایز صریح بین تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی و همچنین ترکیبی از تنوع تجاری و تنوع جغرافیایی در نظر گرفته شده است، نوآوری این پژوهش می باشد.

بحران ها و آشوب های مالی در نظام های اقتصادی سراسر جهان، کشورها را در تأمین منابع مالی آموزش عالی با مشکل مواجه کرده است. بنابراین با توجه به نقش دانشگاه ها به عنوان کانون پیشرفت جوامع توجه به توسعه مالی و تنوع بخشی منابع مالی در دانشگاه بیش از پیش اهمیت یافته است. هدف از این پژوهش ارائه الگوی توسعه مالی در دانشگاه ها از رهگذر تحلیل محتوای مطالعات انجام شده داخلی و خارجی در این زمینه است. این پژوهش کیفی با استفاده از روش فراترکیب تدوین شده است. بر این اساس با جستجوی کلیدواژه های توسعه مالی و تنوع بخشی به منابع درآمدی دانشگاه در پایگاه های اطلاعاتی داخلی (1398-1385) و خارجی (2018-1990) در مجموع از چهل پژوهش گردآوری شده، 21 پژوهش به تحلیل نهایی راه یافتند. سپس با به کارگیری راهبرد تحلیل مضمون پس از استخراج مضامین پایه علاوه بر ترسیم شبکه مضامین، مدل شماتیک توسعه مالی در دانشگاه ها نیز ترسیم شد. براساس یافته ها روی هم رفته 10 مقوله پیش سازمان دهنده اولیه (حکمرانی خوب، توسعه سازوکارهای قانونی، توسعه سازوکارهای تشویقی، مدیریت تحقیقات دانشگاهی، توسعه مالیه دانشگاهی، توسعه جریان موقوفات، توسعه فضای رقابتی، توسعه همکاری با صنعت، فرهنگ سازی و توسعه سرمایه انسانی) با 28 مضمون پیش سازمان دهنده ثانویه در قالب 216 مضمون پایه طبقه بندی شدند.

هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط تنوع بخشی با ریسک ورشکستگی می باشد. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران طی سال های 1396-1385 است. حجم نمونه بر اساس روش حذف نظام مند بالغ بر 82 شرکت می باشد. راهبردهای تنوع بخشی محصولات بر تنوع بخشی مربوط، نامربوط، کل و رقابتی تقسیم شده است. همچنین ریسک ورشکستگی بر اساس شاخص Z برآورد شده است. روش اجرای پژوهش مبتنی بر رگرسیون چندمتغیره با الگوی داده های ترکیبی به روش حداقل مربعات معمولی است. شواهد پژوهش حاکی از آن است که با اتخاذ راهبردهای تنوع بخشی محصولات، واکنش شرکت ها نسبت به ریسک ورشکستگی منفی است. به بیان دیگر شرکت ها می توانند در مواقعی که در شرایط بحرانی قرار دارند، از راهبردهای تنوع بخشی به عنوان سازوکاری جهت رهایی از شر ورشکستگی استفاده نمایند. با افزایش 1% راهبردهای تنوع بخشی به ترتیب ریسک ورشکستگی در راستای اتخاذ راهبرد تنوع بخشی مربوط 20/2%، راهبرد تنوع بخشی نامربوط 9/6%، راهبرد تنوع بخشی کل 2/4% و اتخاذ راهبرد تنوع بخشی رقابتی 15/0% کاهش می یابد.

ارتباط بین تنوع و سودآوری شرکت یک موضوع بااهمیت شایانی را در زمینه های مدیریت استراتژیک و مدیریت مالی نشان می دهد. در این ادبیات نقش استراتژی تنوع به عنوان یک تسهیل گر برای استراتژی های رقابتی تایید شده است. این نقش در اصطلاحاتی از منافع تنوع در افزایش سودآوری شرکت ها آشکار می شود. هدف از این مقاله بررسی تاثیر راهبرد تنوع بخشی بر سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه آماری این پژوهش شامل 78 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شده است. در این مطالعه اگر شرکت دارای واحد فرعی باشد، به عنوان یک شرکت متنوع در نظر گرفته می شود. برای آزمون فرضیات تحقیق مدل های رگرسیونی چند متغیره بر اساس داده های تابلویی تحلیل شده است. یافته ها نشان می دهد که راهبرد تنوع تاثیر مثبت و معناداری بر معیارهای سودآوری بازده به روی فروش و بازده به روی کل دارایی ها دارد.

ریسک عملیاتی عاملی مهم در ورشکستگی شرکت ها محسوب می شود. بسیاری از شرکت ها علاوه بر صنعت تخصصی خود، برای ورود به سایر صنایع نیز تمایل نشان می دهند. این امر تنوع درآمد های شرکت را افزایش داده و در صورت ایجاد مشکل برای یک صنعت خاص درآمد کلی شرکت دچار کاهش شدید نخواهد شد. بنابراین انتظار می رود تنوع بخشی به درآمد های شرکت می تواند اثر معناداری بر سودآوری شرکت داشته باشد. بعلاوه چگونگی تامین مالی شرکت ها نیز می تواند متاثر ازمیزان اطمینان از درآمد های باثبات آتی شرکت باشد. بنابراین انتظار می رود میزان تنوع درآمدها بر ساختار سرمایه شرکت نیز اثرگذار باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط تنوع بخشی درآمدها با ساختار سرمایه و سودآوری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. نمونه این پژوهش شامل 140 شرکت طی سال های (1390-1396) است. فرضیه های پژوهش با استفاده از تکنیک آماری اتورگرسیو برداری داده های تابلویی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. توابع عکس العمل آنی نشان دهنده یک ارتباط پویای قابل توجهی در بخش مالی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است هنگامی که تنوع بخشی درآمدها و ساختار سرمایه به طور هم زمان افزایش یابد، سودآوری شرکت ها در بالاترین حد ممکن قرار خواهد گرفت. همچنین همزمان با افزایش سودآوری، تنوع بخشی درآمدها و ساختار سرمایه افزایش می یابد. با افزایش تنوع بخشی درآمدی، سودآوری افزایش و ساختار سرمایه کاهش و در صورت افزایش ساختار سرمایه، میزان سودآوری افزایش و میزان تنوع بخشی درآمدهای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران کاهش خواهد یافت.